Eklablog
Editer l'article Suivre ce blog Administration + Créer mon blog

SP > ST

spéculos    Mot du fr. région. de Belgique, empr. au néerl. speculaas, de même sens, abrégement de speculatie « id. », d'orig. incertaine, v. F. de Tollenaere, Zur Etymologie von hd. Spekulatius... ds Neuphilol. Mitt. t. 84, 1983, pp. 522-530. Le fr. région. connaît aussi spéculation « id. » (1870, J. Sigart, Gloss. étymol. montois, 2eéd., Bruxelles, Paris; Haust 1933), empr. au néerl. speculatie "spéculation" (pour "imagination, pensée, sens, fantasie"). La prononciation française s'explique par l'accent du Brabant (speculoos, speculaus). En allemand, c'est la forme néerlandais longue qui empruntée : Spekulatius.

spépieux (B)    « exagérément méticuleux ».

spinde (garde-manger)(fr. du Nord)    du néerl. spinde (garde-manger), lui-même du latin spenda "chambre à provision".
néerl. spinde znw. v. ‘etenskasť,     nu nog in het Noorden van West-Vlaanderen en in het Zuiden van Limburg, Kiliaen spinde, spijnde, maar mnl. spende, vgl. mnd. spinde v. o. ‘etenskasť (nhd. spind o. m.) < mlat. spenda ‘voorraadsruimte, etenskasť eig. ‘giften aan de armen in kloosters’ (van het ww. dispendere ‘uitdelen’).
    Het woord is eigen aan het nederl. friese en nederduitse gebied en reikt tot aan Trier, vgl. daarvoor Th. Frings Germ. Rom. 1932, 146. — Voor de verbreiding in het nl. taalgebied Pauwels, Hand. Comm. Top. Dial. 8, 1934, 38-45 met kaart, die daarnaast nog vermeldt woorden als kast, schap, schapraai, dresse en er op wijst, dat het woord teruggedrongen werd na het opkomen van de kelders. Met nederlandse kolonisten is het woord overgebracht naar de Brandenburgse Mark en verbreidde zich van Berlijn uit als kazernewoord naar Pommeren en Mecklenburg (vgl. Teuchert Sprachreste 264-5). (J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek)
alld Spind m. (auch n.) ‘schmaler Schrank’ (bes. in Kasernen)    Das im 16. Jh. in die Literatursprache aufgenommene Substantiv beruht auf mnd. spinde f. n. ‘Vorratsbehälter, Schrank’, spint m. n. ‘Reliquienschrein, kastenähnlicher Behälter, kleiner Schrank’, mnl. spende, spinde ‘Austeilung von Speisen an Arme, das Ausgeteilte, Almosen, Vorrats-, Speisekammer, Speiseschrank, Schrank’, nl. spinde, entlehnt aus mlat. spinde, spenda, spenta f. ‘Almosengabe an die Armen in den Klöstern, Ausgabe, Gabe’. Der mlat. Ausdruck der Klostersprache gehört zu dem unter spenden (s. d.) angeführten Verb mlat. spendere ‘ausgeben, verausgaben’. Die Bedeutung ‘Behälter (in dem die als Almosen vorgesehenen Gaben aufbewahrt werden), Speisekammer, Speise-, Vorratsschrank’ entwickelt sich wohl erst im nl. nd. Bereich. In die Mark Brandenburg gelangt das Wort mit nl. Kolonisten. Mask. Genus setzt sich offenbar in Analogie zu Schrank durch.
    Im 16. Jahrhundert von niederdeutsch, mittelniederdeutsch spinde = Schrank entlehnt, mittellateinisch spinda, spenda = Vorrat(sbehälter), von spendere, zurückgeht. (wiktionary)

spirlin    Empr. à l'all. Spierling « éperlan » ou au néerl. spierling « id. ». Le fr. a empr. plus anciennement le m. néerl. spierlinc « id. » (v. éperlan et cf. 1582 sperlin, doc. Liège ds Gdf. Compl., s.v. esperlenc).

spitant (B)    d'origine wallonne, spiter est également présent en picard et en lorrain.
    1. 1880 au fig. « fringant, sémillant » (Grandg. t. 2, 2, pp. 387-388, s.v. spiter2);
    2. 1977 au propre « pétillant » (Pt Rob.). Part. prés. de spit(t)er « éclabousser » (déjà att. fin du xive-déb. du xves. spietter « répandre (son sang, en parlant de Dieu) » Arnaud de Corbie ap. E. Deschamps, Œuvres compl., éd. Queux de Saint-Hilaire, CXLVI, 22, t. 1, p. 273, ca 1470 spiter « id. » G. Chastellain, Œuvres, éd. Kervyn de Lettenhove, t. 4, p. 70),
    empr. au flam. spitten (néerl. spuiten « arroser, injecter »), encore att. en wall., v. FEW t. 17, p. 182.

springbok (antilope d'Afrique du Sud)    1. 1782 comme mot néerl. d'Afrique du Sud (Buffon, Hist. nat.,  Suppl., t. 6, p. 177); 2. 1964 sports, au plur. (Le Monde, 31 juill., p. 8, col. 5). Mot néerl. d'Afrique du Sud, comp.  de springen « sauter, bondir » et de bok « bouc »; au sens 2, att. en angl. dep. 1906 (NED Suppl.2).

 

squetter, sketter (B)    « casser »

 

stathouder, stathoudérien, stathoudérat (gouverneur de province)    Empr. au néerl.stadhouder, de même sens.

stockfish, stockfisch (poisson [morue] séché sur des claies de bois), le mot est surtout en usage, de nos jours, en Provence, notamment sous la var. stoquefiche.    Empr. au m. néerl. stocvisch, stokvis, influencé pour l'orth. par l'all. Stockfisch et l'angl. stockfish, de même origine.

stoffée    Cf. estoffée, maquée.

stopper (réparer une étoffe déchirée), stoppage, stoppeur    Empr. au néerl. stoppen « fourrer, mettre; remplir, bourrer; repriser, stopper », que le fr. avait déjà empr. régionalement: 1730 (en Flandre) restauper « raccommoder à l'aiguille (les trous d'une toile) » (Savary Suppl.), 1780 (à la Rochelle) estoper « raccommoder » (Gloss. du pat. rochelais, Paris, 1861), stoper « id. » (ibid.). Voir FEW t. 17, p. 248; H. Renchon ds Fr. mod. t. 24 1956, p. 59-63.

stuut (B)    un imprévu, une contrariété

Retour à l'accueil
Partager cet article
Repost0
Pour être informé des derniers articles, inscrivez vous :
Commenter cet article